22 wrz XVII. Forum Ewangelickie w Warszawie

16 września w Centrum Luterańskim w Warszawie zainaugurowano XVII. Forum Ewangelickie, odbywające się pod hasłem: „Ewangelicy w świecie przemian. Religia – polityka – media.” Organizatorami tegorocznego Forum były dwie stołeczne parafie ewangelickie: Parafia Ewangelicko-Augsburska Świętej Trójcy oraz Parafia Ewangelicko-Reformowana. Patronat honorowy nad Forum objął Pan Grzegorz Schetyna, Marszałek Sejmu RP, a także biskupi trzech Kościołów ewangelickich oraz rektor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

XVII. Forum Ewangelickie było z kilku powodów wyjątkowe: po raz pierwszy odbywało się z Warszawie i po raz pierwszy w jego organizacje włączyły się instytucje zewnętrzne na co dzień podejmujące problematykę społeczną i wspierające edukację i świadomość obywatelską – Fundacja Konrada Adenauera oraz Instytut Obywatelski. Ważnym partnerem Forum była Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie (BUW), która dzięki ogromnej przychylności p. Ewy Kobierskiej-Maciuszko, dyrektora BUW-u, otworzyła swoje podwoje dla uczestników Forum Ewangelickiego. Organizatorzy zaproponowali po raz pierwszy inną formułę spotkania, kładąc główny nacisk na rozmowy panelowe po to, aby umożliwić szerszą i swobodną dyskusję nt. omawianych zagadnień.

Otwarcia Forum Ewangelickiego (FE) dokonali proboszczowie warszawskich parafii – ks. radca Piotr Gaś oraz ks. Michał Jabłoński. W pozdrowieniu do uczestników Forum zamieszczonego w publikacji konferencyjnej, księża przypomnieli kontekst społeczno-polityczny, w jakim spotyka się FE. Wskazali na wyzwania stojące przed współczesnym człowiekiem i Kościołem – Rozwarstwienie i atomizacja społeczeństwa, o której mówią socjologowie, nie jest teoretyczną konstrukcją, ale rzeczywistą diagnozą współczesności, którą obserwujemy również w pracy duszpasterskiej oraz funkcjonowaniu Kościoła (…) Do zaniku jasnych granic pojęciowych nawiązuje podtytuł naszego Forum. Problemy ewangelików w niczym nie różnią się od trudności, z jakimi borykają się Polacy należący do Kościoła rzymskokatolickiego, czy też deklarujący religijny indyferentyzm. Warto jednak zapytać, jak ewangelicy na te problemy i/lub wyzwania reagują. Uwzględnienie triady religia-polityka-media nie rości sobie ambicji do ogarnięcia wszystkich aspektów życia. Jest jednak próbą analizy tematów granicznych, które w ciągu ostatnich miesięcy i lat poruszały Polaków.

Ks. Piotr Gaś odczytał list skierowany do uczestników Forum Ewangelickiego przez pana Bronisława Komorowskiego, prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. – To istotne, że w czasie gdy Polska sprawuje przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej, odbywa się spotkanie społeczności ewangelickiej poświęcone refleksji nad polskim życiem publicznym (…) Dobrze zatem, że zabrzmi tutaj również głos ludzi, których uwaga skupia się szczególnie na obecności w życiu społecznym wartości wyrażanych przez wskazania Ewangelii. Dzisiaj głos chrześcijan w debacie o polityce i mediach w Polsce jest nie tylko oczywisty, ale też i pożądany – napisał prezydent Bronisław Komorowski. Ks. Gaś odczytał również pozdrowienia ks. Waldemara Pytla, prezesa Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.

Pozdrowienia dla Forum Ewangelickiego przekazał ks. Jerzy Samiec, Biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, ks. senior Zdzisław Tranda w imieniu ks. bp. Marka Izdebskiego z Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, a także ks. dr Edward Puślecki z Kościoła metodystycznego. W inauguracji uczestniczył również przedstawiciel Rzecznika Praw Obywatelskich prof. Ireny Lipowicz.

Po części oficjalnej wygłoszone zostały dwa referaty, podejmujące problematykę Forum z perspektywy historycznej (prof. Andrzej Friszke z IPN) i teologicznej (ks. prof. Bogusław Milerski, ChAT). Po dyskusji i przerwie obiadowej rozpoczął się pierwszy panel poświęcony religii, przemocy i polityce. Poprowadził go prof. Juliusz Gardawski z SGH, a wśród panelistów znaleźli się: dr Krzysztof Dorosz (pisarz i eseista), prof. Zbigniew Mikołejko (religioznawca, filozof), ks. dr Adrian Korczago (duchowny luterański i szef Instytutu Pastoralnego) oraz dr Olgierd Benedyktowicz (psycholog z ChAT).

Kolejnym punktem programu było nabożeństwo w kościele ewangelicko-augsburskim Świętej Trójcy, odbywające się z okazji 72. rocznicy spalenia kościoła Świętej Trójcy. Oprawę muzyczną zapewnił Marek Pilch z Wrocławia (organy) oraz chór Varsoviae Regii Cantores pod dyrekcją Joanny Malugi.

Rozważanie Słowa Bożego poprowadził ks. Piotr Gaś, a w liturgię włączyli się uczestnicy Forum Ewangelickiego.

Drugi dzień obrad Forum Ewangelickiego, odbywający się w gmachu BUW, rozpoczął się od modlitwy, którą poprowadził ks. Marcin Undas, proboszcz parafii luterańskiej w Zgierzu. Uczestników przywitała p. Ewa Kobiersko-Maciuszko, która przedstawiła również historię i obecną działalność BUW-u.

Następnie odbył się drugi panel zatytułowany „Kościół – Media” prowadzony przez Jarosława Makowskiego, teologa i publicystę, dyrektora Instytutu Obywatelskiego. W panelu udział wzięli: ks. Jerzy Below (redaktor naczelny Zwiastuna Ewangelickiego), ks. prof. Henryk Paprocki (redakcja ekumeniczna TVP), Tomasz Piątek (Krytyka Polityczna) oraz Stefan Sękowski (Gość Niedzielny). Zarówno paneliści, jak i uczestnicy Forum poruszali istotne zagadnienia dla medialnego odbioru Kościołów w społeczeństwie, a także kontrowersyjne kwestie związane z wartościami chrześcijańskimi w polskiej przestrzeni publicznej.

Przed przerwą obiadową pani Elżbieta Bylinowa z BUW-u zaprezentowała wystawę starodruków reformacyjnych z okresu od XVI do XVIII wieku, znajdujących się w zbiorach BUW.

Po południu rozpoczął się trzeci i ostatni panel „Religia w demokracji, demokracja w religii” prowadzony przez red. Macieja Gajka z Religia.tv. Wśród panelistów znaleźli się: dr Sebastian Duda (Biura Ministra ds. Równego Traktowania), dr Paweł Leszczyński (ekspert od prawa wyznaniowego), dr Joanna Matuszewska (PAN) oraz Patryk Wild (polityk samorządowy). W rozmowach poruszane były zagadnienia dotyczące trudnych relacji Państwo-Kościół oraz problematyka mechanizmów demokratycznych w Kościołach ewangelickich.

W sobotę uczestnicy Forum Ewangelickiego przyjęli jednogłośnie oświadczenie ws. ostatnich wydarzeń na Podlasiu, związanych m.in. ze zniszczeniem pomnika upamiętniającego Żydów zamordowanych w Jedwabnem.

Wieczorem kościele ewangelicko-reformowanym na Lesznie odbył się koncert organowy Michała Markuszewskiego. W Lutheraneum (podziemia kościoła Świętej Trójcy) odbyło się spotkanie zatytułowane Inspiracje, podczas którego zaprezentowano niecodzienne formy aktywności parafialnej. Udział w spotkaniu wzięli m.in. przedstawiciele Ewangelickiego Towarzystwa Oświatowego, Ekumenicznego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, działającego przy Parafii Świętej Trójcy oraz uczestnicy projektu Kotwice Pamięci realizowanego przez młodzież Gimnazjum 47 na warszawskiej Woli pod kierunkiem p. Lucjana Wójtowicza.

W niedzielę przed porannym nabożeństwem odbyło się w Lutheraneum podsumowanie, które poprowadził w imieniu pomysłodawców Forum Ewangelickiego p. Jan Puczek z Cisownicy. O 10:30 rozpoczęło się nabożeństwo, podczas którego kazanie wygłosił ks. Michał Jabłoński, proboszcz Parafii Ewangelicko-Reformowanej.

W liturgii czynnie uczestniczył norweski chór Bragernes Kantori pod dyrekcją Jørna Fevanga oraz duchowny z parafii luterańskiej w Drammen.

UWAGA! Niebawem na stronie Forum Ewangelickiego (forumewangelickie.pl) znajdą się zapisy paneli dyskusyjnych z Forum. W ciągu kilku miesięcy pojawi się również publikacja pokonferencyjna.

Zdjęcia: Brunon Sikora/Krzysztof Kozerski/Michał Pieściuk/Lucjan Wójtowicz