04 wrz 70. ROCZNICA SPALENIA KOŚCIOŁA ŚWIĘTEJ TRÓJCY – transmisja nabożeństwa rocznicowego na Religia.tv i w Internecie
Rok temu Parafia Ewangelicko-Augsburska Świętej Trójcy wspominała radosne jubileusze 230-lecia poświęcenia kamienia węgielnego pod nasz kościół oraz 50. rocznicę ponownego poświęcenia kościoła po zniszczeniach wojennych. W tym roku nadszedł czas, aby cofnąć się do wydarzeń sprzed 70 lat, gdy niemieckie bomby zapalające zniszczyły 16 września 1939 roku kościół Świętej Trójcy.
Zbombardowane zostały również budynki, należące do Parafii Świętej Trójcy, w tym Ewangelickie Liceum im. Mikołaja Reja i Gimnazjum Żeńskie im. Królewny Anny Wazówny. Chcemy mówić o trudnych czasach triumfu nienawiści i przemocy nie po to, aby celebrować smutek i złe wspomnienia, lecz by pokazać, że nie do nich należy ostatnie słowo, że ostatnim słowem jest Słowo Boga o miłości i przebaczeniu.
Ks. dr Tadeusz Wojak, świadek katastrofy z 16 września 1939 roku tak wspominał zniszczenie kościoła: „Nagle, na naszych oczach, pocisk ugodził w krzyż na szczycie naszego kościoła Świętej Trójcy. Krzyż był obwity pozłacaną blachą, ale wewnątrz drewniany. (…) Ratunku nie było żadnego. Straż ogniowa nie istniała. Staliśmy bezsilni na dziedzińcu kościelnym, patrząc na dymy ścielące się ze szczelin kopuły. Tu i tam bryzgały płomienie. (…) Wtedy ks. Henryk Wegener, który był między nami, powiedział: „Chodźmy uprzątnąć co się da, z ołtarza”. Poszedłem z nim. W kościele było pełno gryzącego dymu i słychać było trzask płonącego drewna. Zabraliśmy z ołtarza krzyż, naczynia komunijne, Biblię Radziwiłłowską, świeczniki, nakrycia ołtarzowe i przenieśliśmy na plebanię. Dwa razy obracaliśmy tam i z powrotem. Więcej nie mogliśmy zrobić. Po dłuższym czasie kopuła z łomotem załamała się do wnętrza kościoła. Prysły piękne witraże. Ogień strzelił w górę, dymy rozniosły się szeroko. Paliło się wnętrze kościoła – ławki, filary, chóry, organy. Zapadł zmierzch. Pogodna noc przyniosła nowe widowisko. Było cicho. Kościół jeszcze płonął (…) Nasza gromadka na plebani zżyła się. Wieczorem śpiewaliśmy pieśni kościelne: „Pod Twą obronę”, „Wszystkie nasze…” czytaliśmy też krótkie fragmenty z Pisma Świętego. Tego dnia ks. Loth przeczytał słowa z Trenów Jeremiasza.”
Po II wojnie światowej parafianie podjęli trud odbudowy kościoła. W jego ruinach odbywały się nabożeństwa. W 1951 roku władze komunistyczne odebrały parafii kościół z przeznaczeniem dalszej odbudowy na salę koncertową lub muzeum im. Lenina. Odwilż polityczna w Europie w 1956 roku sprawiła, że kościół Świętej Trójcy wrócił do prawowitych właścicieli. Wierni przystąpili do jego odbudowy, którą wspierali współwyznawcy z całej Polski, ale także z zagranicy, w tym Ewangelicki Kościół Niemiec (EKD), Związek Szwajcarskich Kościołów Ewangelickich, Światowa Federacja Luterańska oraz Światowa Rada Kościołów. Bolesne doświadczenia warszawskich ewangelików nie stanęły jednak na drodze chrześcijańskiego pojednania między Polakami i Niemcami, zapoczątkowanego przez szereg dokumentów i inicjatyw niemieckich ewangelików począwszy od Sztutgardzkiego Wyznania Winy z 1945 roku, a skończywszy na Wschodnim Memorandum EKD z 1965 roku.
Również kościół Świętej Trójcy był świadkiem pierwszych inicjatyw pojednania polsko-niemieckiego, gdy bolesna pamięć o wojnie była wciąż tak świeża – w 1957 roku po raz pierwszy po wojnie kazanie wygłosił niemiecki pastor, ks. Martin Niemoeller, zwierzchnik Ewangelickiego Kościoła Hesji-Nassau, legendarny przeciwnik reżimu hitlerowskiego oraz jeden z głównych duchownych Kościoła Wyznającego w Niemczech, sprzeciwiającego się mieszania ideologii nazistowskiej z Ewangelią. Rok później odbyła się wielka uroczystość ponownego poświęcenia kościoła, w której uczestniczyło ponad 100 duchownych z Europy i USA. Aktu rekonsekracji kościoła dokonywał ks. bp Karol Kotula, zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce m.in. w asyście ks. bp. Hansa Lilje, zwierzchnika Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Krajowego Hanoweru. Kościół ten ufundował w 1998 roku nowe organy dla naszej parafii, będące szczególnym symbolem pojednania.
Wspomnienia świadków tamtych wydarzeń skłaniają do refleksji i powtórnej wdzięczności za ocalenie i odrodzenia luterańskiego życia religijnego w Warszawie. Kościół Świętej Trójcy jest tego monumentalną pamiątką, a Zbór żywym pomnikiem. Podczas nabożeństwa z sakramentem Wieczerzy Świętej 13 września br. o godz. 11:00 chcemy modlić się i dziękować Bogu za to, że aż dotąd nas prowadził. Nabożeństwo transmitowane będzie na żywo przez telewizję Religia.tv. W nabożeństwie wezmą udział duchowni diecezji warszawskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego oraz zaproszeni goście ekumeniczni z kraju i zagranicy. Kazanie wygłosi ks. bp Mieczysław J. Cieślar, zwierzchnik diecezji. W nabożeństwie wezmą również udział: ks. bp Janusz Jagucki, zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, ks. Jerzy Samiec, prezes Synodu Kościoła oraz ks. dr Wilhelm Hueffmeier, prezydent Gustav-Adolf-Werk, a także minister pełnomocny Ambasady Niemiec w Warszawie Pan Andreas Muentze.